Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar anlamına gelen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporları artık keyfiliğe göre çıkıyor.
Ancak bu keyfiliğin karşısında halkın kendi gücü gözüküyor. Mersin’in Yenişehir ilçesinde yaklaşık bin dönümlük alana Tüsan Yapı San. A.Ş. tarafından taş ocağı açılmasına ilişkin düzenlenecek ÇED toplantısı, bölge halkı ve çevrecilerin tepkisi üzerine yapılamadı.
Köye dahi giremediler
ÇED toplantısı için şirketi temsilen gelen kişiler köydeki halk tepkisinden dolayı köye giremedi.
Taş ocağının yapılmasıyla birlikte tarımın ve hayvancılığın biteceğini belirten köylüler, “Su kaybolacak ve yaşam bitecek. Çünkü etrafta bulunan onlarca köyün suyu taş ocağının yapıldığı yerden gidiyor. Bu projeye imza atanlar bunu görmüyorlar mı? Parası olan işini bağlıyor. Aynı zamanda devlet taş ocağı yapılmak istenen hemen yanına gölet yaptı. Dinamitlerin patlatılmasıyla o gölette çatlaklar oluşacak. Masa başı imzalarla bu işler olmaz” diyerek ÇED toplantısını yaptırmayacaklarını ifade etti.
Muhtarların olduğu bir heyet de yetkililerden toplantının yapılmadığına dair tutanak alıp, bölgeye taş ocağı yaptırmayacaklarını ve mücadeleye devam edeceklerini dile getirdi.
Sadece 7 projeye “ÇED olumsuz” raporu verildi
Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü İzmir Milletvekili Murat Bakan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Murat Kurum’a verdiği soru önergesinde 2020 yılının ÇED sonuçlarını istemişti.
CHP’li Bakan, 2020’de toplam kaç ÇED başvurusu yapıldığını, başvuruların kaçına “ÇED olumlu”, “ÇED olumsuz”, “ÇED gerekli değildir” ve “ÇED gereklidir” kararının verildiğini sordu. Bakanlık 2020 yılında, 2 bin 822 adet projeye ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verildiğini belirtti. Ayrıca 2020’de 390 projeye ‘ÇED olumlu’, 58 projeye ‘ÇED gerekli’, 7 projeye ‘ÇED olumsuz’ ve 175 projeye ‘Mevzuattan iade/iptal’ kararı verildiğini açıkladı.
